DKÖ’ler esas olarak kapitalizmle birlikte ortaya çıkış ve sistem dışı olarak konumlanmışlardır. Ancak daha sonra sistemin çeşitli ideolojik ve politik manevraları sonucu sistem içine çekilmişlerdir. Bu dönem aynı zamanda demokratik hak ve özgürlüklerin kısıtlanmaya başlandığı, demokrasi sorunlarının öne çıktığı ve demokratik mücadelenin bir mücadele biçimi olarak ortaya çıktığı dönemdir. Dolayısıyla DKÖ’ler demokrasinin ve örgütlü bir toplum projesinin vazgeçilmez unsurlarıdır.

DKÖ’ler esas olarak belirli bir alanın özgül talepleri üzerinde varolur. Zaten DKÖ tanımlaması içinde kitle kavramı, bir bütün halinde toplumun tümünü değil, ortak bir amaç etrafında toplanıp mücadele eden örgütlü kesimleri ifade eder. Kitle örgütü ise bu amaç doğrultusunda oluşturulan araçtır.